Αιτία είναι η υπερφορολόγηση, καθώς ένα μεγάλο μέρος των πολιτών και των επιχειρήσεων, στην προσπάθειά του να αποφύγει τους φόρους, μετακινήθηκε στη σκιώδη οικονομία η οποία δεν έγινε εφικτό (όπως θα έπρεπε) να παταχθεί: Αυτά αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) σε Working Paper, σε στοιχεία του οποίου βασίστηκε η προχθεσινή Ενδιάμεση Εκθεση της ΤτΕ που κατατέθηκε στη Bουλή.
Ουσιαστικά η ΤτΕ επιβεβαιώνει όσα όλοι γνωρίζαμε και οι γραφειοκράτες των Αθηνών και των Βρυξελλών δεν θέλουν να παραδεχτούν. Σύμφωνα λοιπόν και με τη ΤτΕ: "Για κάθε αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά μία ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ, το ΑΕΠ μειώνεται κατά 2,8% όταν υπάρχει παραοικονομία και κατά 1,5% όταν δεν υπάρχει παραοικονομία". Και η Τράπεζα της Ελλάδας καταλήγει στο συμπέρασμα: "Αν αντί για το τσουνάμι των φόρων το πολιτικό σύστημα είχε θέσει ως προτεραιότητα την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας, η ελληνική οικονομία θα είχε γλιτώσει επτά μονάδες ύφεσης ή περίπου 15 δισ. ευρώ".
Με απλά λόγια: Επτά χρόνια μετά τη χρεοκοπία γυρνάμε εκεί απ' όπου ξεκινήσαμε όταν ο Γιώργος Παπανδρέου δήλωνε ότι "λεφτά υπάρχουν" και αρκεί να τα βρουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί για να τα φορολογήσουν.
Γιατί δεν βρήκαν τα λεφτά ο Γιώργος Παπανδρέου και οι διάδοχοί του; Αφενός γιατί ο ελεγκτικός μηχανισμός είναι άχρηστος, επειδή όλες οι κυβερνήσεις τον χρησιμοποίησαν για να εξυπηρετήσουν τις πελατειακές σχέσεις, και αφετέρου γιατί στην Ελλάδα -σε αντίθεση με τις τυπικές δυτικές οικονομίες- η οικονομία στηρίζεται σε πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που μπορούν πανεύκολα να αποκρύψουν τα εισοδήματά τους. Γι' αυτό λοιπόν, όταν κατά την διάρκεια της ύφεσης οι κυβερνήσεις επιχείρησαν να αυξήσουν τα έσοδά τους αυξάνοντας τους φόρους, το μόνο που κατάφεραν ήταν να αυξήσουν τη... σκιώδη οικονομία και τίποτα άλλο.
Για να αντιληφθούν τόσο το μέγεθος των αδήλωτων εισοδημάτων όσο και την αποτυχία τους, οι γραφειοκράτες της Αθήνας και των Βρυξελλών δεν έχουν να κάνουν τίποτα περισσότερο από το να διαβάσουν τα στατιστικά των αφίξεων τουριστών από το 2009 έως το 2017: Θα διαπιστώσουν ότι, ενώ φέτος ήρθαν στην Ελλάδα περίπου 15 εκατομμύρια περισσότεροι τουρίστες, η αύξηση αυτή δεν απεικονίζεται στα έσοδα, αφού οι ιδιοκτήτες χιλιάδων μικρομεσαίων καταλυμάτων δεν έχουν πραγματικά κανένα λόγο να δηλώσουν το εισόδημά τους στην Εφορία. Το ίδιο ξεκίνησαν να κάνουν και χιλιάδες αγρότες από τότε που ξεκίνησε η άγρια φορολόγησή τους, ενώ δεκάδες επιχειρήσεις έχουν διπλές τιμές για αγορές με μετρητά και αγορές με ηλεκτρονικό χρήμα.
Από εκεί και πέρα, αν πολιτικοί και γραφειοκράτες είχαν κοινή λογική, δεν θα προσπαθούσαν να κάνουν copy paste φορολογικά συστήματα που είναι ανεφάρμοστα στην Ελλάδα εξαιτίας του μεγέθους των περισσότερων επιχειρήσεων, αλλά θα σχεδίαζαν ένα νέο φορολογικό με βάση τις πραγματικές αναπτυξιακές ανάγκες, μακριά από δογματισμούς και αγκυλώσεις. Καταρχάς λοιπόν, θα πρέπει οι ελεγκτικοί μηχανισμοί να αφοσιωθούν στην είσπραξη του ΦΠΑ και να σταματήσουν να ασχολούνται με τα εισοδήματα χιλιάδων πολύ μικρών και μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει ταυτόχρονα να δοθούν κίνητρα για χρήση του ψηφιακού χρήματος (με προείσπραξη του ΦΠΑ σε κάθε ανάληψη μετρητών), να αυξηθεί το ατομικό αφορολόγητο εισόδημα (τουλάχιστον στα 15.000 ευρώ), να αυξηθεί το όριο δηλώσεων του ΦΠΑ (τουλάχιστον για επιχειρήσεις με τζίρο μικρότερο των 100.000 ευρώ, να απαλλαγούν από φόρους οι παραγωγοί αγροτικών προϊόντων (με τζίρο μικρότερο των 50.000 ευρώ και φυσικά να μειωθούν όλοι οι συντελεστές των εισοδημάτων και των κερδών.
Αναγκαία προϋπόθεση για να μη μειωθούν τα δημόσια έσοδα, είναι οι μισθοί του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα να καταβάλλονται υποχρεωτικά σε τραπεζικούς λογαριασμούς, και η εξόφληση των τιμολογίων από τις επιχειρήσεις να γίνεται μόνο με ψηφιακό χρήμα. Ετσι, αντί να φορολογούνται τα εισοδήματα στην πηγή, θα φορολογείται ουσιαστικά η κατανάλωση - και τότε γραφειοκράτες και πολιτικοί θα τρίβουν τα μάτια τους, τόσο με τον πλούτο των Ελλήνων όσο και με το λόγο του κλάσματος δανείων προς ΑΕΠ.
ΥΓ 1: Οι ΗΠΑ μειώνουν τους φόρους, και η Ευρώπη θέλει δε θέλει αναγκαστικά θα ακολουθήσει, αλλιώς θα διαλυθεί μια ώρα αρχύτερα.
ΥΓ 2: Η συζήτηση για τα δημόσια έσοδα που είναι αναγκαία για τη λειτουργία του κράτους στον 21ο αιώνα, ξεκινά τώρα από μηδενική βάση - καθώς οι φιλελεύθερες θεωρίες του 19ου αιώνα και οι σοσιαλιστικές του 20ού δεν μπορούν να δώσουν απάντηση στις νέες ανάγκες της μεταβιομηχανικής κοινωνίας.
Θανάσης Λαγός
Εmail: lathanasis@yahoo.gr
